SITUASI: PERUBAHAN MAKNA

Barang kali kita sudah biasa melihat perubahan makna berdasarkan konteks ayat. Oleh itu, cuba anda temukan beberapa perkataan yang merupakan kata nama khas tetapi boleh bertukar golongan kata kepada kata nama adjektif tanpa menerima sebarang perubahan proses morfologi. Proses yang dimaksudkan ialah proses penerbitan, proses penggandaan, proses pemajmukan mahupun proses akronim. Adakah anda beroleh jawapan tersebut?

Terdapat beberapa contoh perkataan yang mampu berubah maksud. Hal ini demikian kerana penggunaan perkataan tersebut ditafsir berdasarkan situasi penggunaannya dalam ayat lengkap. Perkataan yang saya maksudkan ialah “Keling” dan “Jakun”. Mari kita lihat bersama penjelasannya.

Berdasarkan Kamus Dewan, “Keling” bermaksud kata yang kurang manis bagi orang yang berasal dari selatan negeri India iaitu Kalling. Oleh sebab itu, perkataan “Keling” boleh berubah golongan kata tanpa menerima sebarang proses morfologi tetapi perlu dianalisis berdasarkan sintaksis iaitu struktur ayatnya.

1)      Orang Keling itu tinggal di estet.

(Keling = KN)

2)      Ahmad bercakap macam keling.

(Keling = KA)

Jakun pula bermaksud kata yang merujuk kepada penduduk asli semenanjung Malaysia iaitu yang tinggal di hutan Negeri Sembilan, Pahang dan Johor. Walau bagaimanapun, kini penggunaan kata jakun itu turut mempunyai makna lain iaitu sifat jakun yang merujuk kepada keadaan yang kehairanan. Berikut merupakan contoh ayat yang membezakan maksud jakun:

1)      Sekarang orang Jakun bertambah maju.

(Jakun = KN)

2)      Ali kelihatan jakun ketika menaiki kereta Evo 7 yang dipandu oleh Imran.

(Jakun = KA)

Disebalik contoh di atas, dapat kita ketahui salah satu ciri bahasa Melayu iaitu sifatnya yang dinamis. Maksudnya ialah bahasa Melayu boleh mengalami perubahan, tidak bersifat statik dan sentiasa berkembang. Hal ini demikian kerana, berlakunya pertambahan kosa kata dalam bahasa Melayu. Selain proses perluasan makna itu, terdapat juga proses penyempitan makna dan proses perubahan makna yang juga terdapat di bawah ciri bahasa yang sama. Contohnya:

1)      Proses penyempitan makna

Khalwat – Dahulu merujuk kepada seseorang yang mengasingkan diri kerana ingin mendekatkan diri kepada Allah, tetapi sekarang merujuk kepada perbuatan SUMBANG antara lelaki dan perempuan.

  

2)      Proses perubahan makna

Kutub khana – Dahulu merujuk kepada gedung simpanan buku, majalah dan sebagainya, tetapi sekarang menggunakan istilah PERPUSTAKAAN.

Kesimpulannya, proses perluasan makna boleh dilihat dengan jelas sekali apabila diperlihatkan dalam bentuk sintaksis iaitu ayat lengkap. Berdasarkan ayat yang lengkap itu, kita mampu membezakan golongan kata dengan tepat, iaitu merujuk kepada situasi ayat tersebut. Proses perluasan itu juga secara tidak langsung telah menunjukkan bahasa Melayu yang kita tuturkan seharian ini merupakan salah satu bahasa yang sentiasa berkembang mengikut peredaran zaman.

“KALIMAH AKAL : BAHASA ITU DINAMIS”